Theo quy định của Luật trọng tài thương mại 2010, Trung tâm Trọng tài là Trung tâm có chức năng tổ chức, điều phối hoạt động giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài quy chế và hỗ trợ Trọng tài viên về các mặt hành chính, văn phòng và các trợ giúp khác trong quá trình tố tụng trọng tài.
I. Điều kiện thành lập Trung tâm Trọng tài
Trung tâm trọng tài được thành lập khi có ít nhất năm sáng lập viên là công dân Việt Nam có đủ điều kiện là Trọng tài viên quy định tại Điều 20 của Luật Trọng tài thương mại 2010 đề nghị thành lập và được Bộ trưởng Bộ Tư pháp cấp Giấy phép thành lập.
1. Trọng tài viên là gì?
Trọng tài viên là người được các bên lựa chọn hoặc được Trung tâm trọng tài hay toà án chỉ định để giải quyết tranh chấp theo quy định của Luật Trọng tài thương mại năm 2010.
2. Điều kiện để trở thành Trọng tài viên
Theo quy định tại Điều 20 Luật Trọng tài thương mại năm 2010 thì người muốn trở thành Trọng tài viên cần hội đủ các tiêu chuẩn sau:
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật dân sự.
- Có trình độ đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành đã học từ 5 năm trở lên.
- Trong trường hợp đặc biệt chuyên gia có trình độ chuyên môn cao và có nhiều kinh nghiệm thực tiễn tuy không đáp ứng được yêu cầu về trình độ đại học và thực tế công tác đã nêu ở trên, cũng có thể được chọn làm Trọng tài viên.
Tùy thuộc vào mục tiêu, mục đích hay cơ cấu hoặc tính bền vững của mình mà các Trung tâm trọng tài có thể quy định thêm các tiêu chuẩn cao hơn tiêu chuẩn quy định chung đối với Trọng tài viên của tổ chức mình.
3. Những đối tượng không được trở thành Trọng tài viên:
Để đảm bảo cho hoạt động của trọng tài hiệu quả, pháp luật cũng đưa ra những quy định nhằm hạn chế đối với một số người mặc dù đáp ứng được các điều kiện trên nhưng vẫn không được làm Trọng tài viên bao gồm:
- Người đang là thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, chấp hành viên, công chức thuộc toà án nhân dân viện kiểm sát nhân dân, cơ quan điều tra, cơ quan thi hành án.
- Người đang là bị can, bị cáo, người đang chấp hành án hình sự hoặc đã chấp hành xong bản án nhưng chưa được xoá án tích.
4. Nghĩa vụ của một Trọng tài viên
Trọng tài viên được thực hiện đầy đủ các quyền, nghĩa vụ theo quy định của pháp luật và Quy chế hoạt động bao gồm:
- Chấp nhận hoặc từ chối giải quyết tranh chấp.
- Độc lập trong việc giải quyết tranh chấp.
- Từ chối cung cấp các thông tin liên quan đến vụ tranh chấp.
- Được hưởng thù lao.
- Giữ bí mật nội dung vụ tranh chấp mà mình giải quyết, trừ trường hợp phải cung cấp thông tin cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
- Bảo đảm giải quyết tranh chấp vô tư, nhanh chóng, kịp thời.
- Tuân thủ quy tắc đạo đức nghề nghiệp.
II. Thủ tục thành lập Trung tâm Trọng tài:
Hồ sơ đề nghị thành lập Trung tâm trọng tài gồm:
- Đơn đề nghị thành lập.
- Dự thảo điều lệ của Trung tâm trọng tài theo mẫu do Bộ Tư pháp ban hành.
- Danh sách các sáng lập viên và các giấy tờ kèm theo chứng minh những người này có đủ điều kiện quy định tại Điều 20 của Luật Trọng tài thương mại 2010.
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cấp Giấy phép thành lập Trung tâm trọng tài và phê chuẩn điều lệ của Trung tâm trọng tài; trường hợp từ chối phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
III. Đăng ký hoạt động của Trung tâm Trọng tài:
Hồ sơ đăng ký hoạt động gồm 01 bộ giấy tờ sau đây:
- Đơn đăng ký hoạt động.
- Bản sao có chứng thực Giấy phép thành lập Trung tâm trọng tài; trong trường hợp nộp bản sao thì phải kèm theo bản chính để đối chiếu.
- Bản sao có chứng thực Điều lệ Trung tâm trọng tài; trong trường hợp nộp bản sao thì phải kèm theo bản chính để đối chiếu.
- Bản chính hoặc bản sao có chứng thực Giấy tờ chứng minh về trụ sở hoạt động của Trung tâm trọng tài.
Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, Sở Tư pháp có trách nhiệm cấp Giấy đăng ký hoạt động cho Trung tâm trọng tài. Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày cấp Giấy đăng ký hoạt động cho Trung tâm trọng tài, Sở Tư pháp gửi 01 bản sao Giấy đăng ký hoạt động cho Bộ Tư pháp.
Sau khi được cấp Giấy đăng ký hoạt động, Trung tâm trọng tài thực hiện việc công bố thành lập theo quy định tại Điều 26 Luật Trọng tài thương mại và khắc con dấu theo quy định của pháp luật.
IV. Công bố thành lập Trung tâm Trọng tài:
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày được cấp Giấy đăng ký hoạt động, Trung tâm trọng tài phải đăng báo hằng ngày của trung ương hoặc báo địa phương nơi đăng ký hoạt động trong ba số liên tiếp về những nội dung theo quy định tại Điều 26 Luật Trọng tài thương mại 2010.
Trung tâm trọng tài phải niêm yết tại trụ sở những nội dung trên và danh sách Trọng tài viên của Trung tâm trọng tài.
V. Tư cách pháp nhân và cơ cấu của Trung tâm Trọng tài
- Trung tâm trọng tài có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng.
- Trung tâm trọng tài hoạt động không vì mục đích lợi nhuận.
- Trung tâm trọng tài được lập Chi nhánh, Văn phòng đại diện ở trong nước và nước ngoài.
- Trung tâm trọng tài có Ban điều hành và Ban thư ký. Cơ cấu, bộ máy của Trung tâm trọng tài do điều lệ của Trung tâm quy định. Ban điều hành Trung tâm trọng tài gồm có Chủ tịch, một hoặc các Phó Chủ tịch, có thể có Tổng thư ký do Chủ tịch Trung tâm trọng tài cử. Chủ tịch Trung tâm trọng tài là Trọng tài viên.
- Trung tâm trọng tài có danh sách Trọng tài viên.
VI. Quyền và nghĩa vụ của Trung tâm Trọng tài:
- Xây dựng điều lệ và quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài phù hợp với những quy định của Luật này.
- Xây dựng tiêu chuẩn Trọng tài viên và quy trình xét chọn, lập danh sách Trọng tài viên, xóa tên Trọng tài viên trong danh sách Trọng tài viên của tổ chức mình.
- Gửi danh sách Trọng tài viên và những thay đổi về danh sách Trọng tài viên của Trung tâm trọng tài cho Bộ Tư pháp để công bố;
- Chỉ định Trọng tài viên để thành lập Hội đồng trọng tài trong những trường hợp quy định tại Luật này.
- Cung cấp dịch vụ trọng tài, hoà giải và các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại khác theo quy định của pháp luật.
- Cung cấp các dịch vụ hành chính, văn phòng và các dịch vụ khác cho việc giải quyết tranh chấp.
- Thu phí trọng tài và các khoản hợp pháp khác có liên quan đến hoạt động trọng tài.
- Trả thù lao và các chi phí khác cho Trọng tài viên.
- Tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ và kỹ năng giải quyết tranh chấp cho Trọng tài viên.
- Báo cáo định kỳ hằng năm về hoạt động của Trung tâm trọng tài với Sở Tư pháp nơi Trung tâm trọng tài đăng ký hoạt động;
- Lưu trữ hồ sơ, cung cấp các bản sao quyết định trọng tài theo yêu cầu của các bên tranh chấp hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
VII. Chấm dứt hoạt động của Trung tâm Trọng tài
Hoạt động của Trung tâm trọng tài chấm dứt trong các trường hợp sau đây:
- Các trường hợp được quy định tại điều lệ của Trung tâm trọng tài.
- Bị thu hồi Giấy phép thành lập, Giấy đăng ký hoạt động.
VIII. Ưu điểm của việc giải quyết tranh trâm bằng Trung tâm Trọng tài
Phương thức giải quyết tranh chấp bằng trọng tài được đơn giản và linh hoạt theo thỏa thuận giữa các bên, nhằm đảm bảo quá trình giải quyết nhanh chóng. Trung tâm trọng tài thường có cấu trúc gồm ban điều hành, ban thư ký và trọng tài viên.
Hệ thống tổ chức c được thiết kế đơn giản và nhẹ nhàng. Ban điều hành của trung tâm bao gồm chủ tịch, một hoặc nhiều phó chủ tịch, và có thể có tổng thư ký do chủ tịch trung tâm chỉ định. Chủ tịch của trung tâm trọng tài cũng là một trọng tài viên.
- Trung tâm trọng tài có danh sách trọng tài viên sẵn sàng tham gia giải quyết tranh chấp khi được lựa chọn hoặc chỉ định.
- Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại linh hoạt, thuận lợi và chủ động hơn so với Tòa án, không yêu cầu nhiều cấp xét xử. Các bên được tự do chọn thủ tục tố tụng đơn giản của trọng tài.
- Phán quyết của trọng tài khách quan và đáng tin cậy do các bên được tự lựa chọn trọng tài viên có kinh nghiệm và uy tín.
- Quyết định của trọng tài có giá trị chung thẩm, bắt buộc thi hành và không có kháng cáo hay kháng nghị.
- Nguyên tắc giải quyết tranh chấp của trọng tài không công khai giúp bảo vệ uy tín và bí mật kinh doanh của các bên.
IX. Các trung tâm trọng tài nổi tiếng tại Việt Nam
1. Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế BIGBOSS
Là một trong những tổ chức trọng tài, hòa giải uy tín hàng đầu tại Việt Nam và có uy tín quốc tế, những năm gần đây, TRUNG TÂM TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ BIGBOSS (BBIAC) đã giải quyết hàng nghìn vụ tranh chấp trong nước và quốc tế liên quan đến tất cả lĩnh vực như mua bán hàng hóa, vận tải, bảo hiểm, xây dựng, tài chính, ngân hàng, đầu tư và các lĩnh vực khác với các bên tranh chấp đến từ hầu hết các tỉnh thành tại Việt Nam và các quốc gia, vùng lãnh thổ là đối tác kinh tế thương mại hàng đầu của Việt Nam.
Trải qua gần ba thập kỷ hình thành và phát triển, BBIAC đã không ngừng lớn mạnh, đem lại niềm tin và là chỗ dựa về công lý của cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế.
Tên viết tắt: BBIAC
Địa chỉ: Số 25 Đường GS01, Khu phố Tây B, Phường Đông Hòa, TP Dĩ An, Bình Dương
Tel: 0979 133 955
Email: info.bbiac@gmail.com
2. Trung tâm Trọng tài Thương mại Phía Nam
Tên viết tắt: STAC
Địa chỉ:
- 391/16 Điện Biên Phủ, Phường 25, Quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh.
- F29 Khu biệt thự Jamona, đường 12 – KP2, Phường Hiệp Bình Phước, Quận Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh (Nơi nhận hồ sơ).
Tel: 0287 303 9396 – 0935 091 590;
Email: trongtaithuongmaiphianam@stac.com.vn;
Website: www.stac.com.vn
3. Trung tâm trọng tài thương mại Tài chính Ngân hàng Việt Nam
Tên viết tắt: VIFIBAR
Địa chỉ: Phòng 3, Lầu 7, tòa nhà TKT tower số 569-573 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Kho, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.
Tel: 0839208526.
4. Trung tâm trọng tài thương mại Tài chính
Tên viết tắt: FCCA
Địa chỉ: 215/42 Nguyễn Xí, phường 13, quận Bình Thạnh,Thành phố Hồ Chí Minh.
Tel: 0838212357
5. Trung tâm trọng tài Thương mại Đông Dương
Tên viết tắt: ITAC
Địa chỉ: Số 40A phố Hàng Bài, phường Hàng Bài, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội.
Tel: 04.66818168
6. Trung tâm trọng tài thương mại Toàn Cầu
Tên viết tắt: GCAC
Địa chỉ: Số 14 Nguyễn Văn Vĩnh, phường 4, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh
Tel: 0907.415.000 (Minh) / 0983.569.569 (Phong)
7. Trung tâm trọng tài thương mại Nam Việt
Tên viết tắt: NVCAC
Địa chỉ: Số 63 Đông Hồ, Phường 8, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.
Tel: 08.35056250
8. Trung tâm trọng tài thương mại Sài Gòn
Tên viết tắt: SCAC
Địa chỉ: Số 87 T1 Nguyễn Du, phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.
Tel: 0903.039.979/ 0965.838.688
9. Trung tâm trọng tài thương mại Công Lý Việt Nam
Tên viết tắt: VIETJAC
Địa chỉ: Số 7/149 Nguyễn Ngọc Nại, Khương Mai, Thanh Xuân, Hà Nội.
Tel: 0986.363.383
10. Trung tâm trọng tài thương mại Liên Minh
Tên viết tắt: ACAC
Địa chỉ: 436B/56 Đường Ba tháng Hai, phường 12, quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh.
Tel: 0902425080
11. Trung tâm trọng tài thương mại Luật gia Việt Nam
Tên viết tắt: VLCAC
Địa chỉ: Số 163/18 đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, phường 17, quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.
Tel: 083.8409402
12. Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam
Tên viết tắt: VIAC
Địa chỉ: Số 9, Đào Duy Anh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.
Tel: 0435744001.
13. Trung tâm trọng tài thương mại Á Châu
Tên viết tắt: ACIAC
Địa chỉ: Tầng 3, số 37 Lê Hồng Phong, Ba Đình, thành phố Hà Nội.
Tel: 0437344677.
14. Trung tâm trọng tài thương mại Thành phố Hồ Chí Minh
Tên viết tắt: TRACENT
Địa chỉ: 460 Cách mạng Tháng tám, phường 4, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.
Tel: 0838446975
15. Trung tâm trọng tài thương mại Cần Thơ
Tên viết tắt: CCAC
Địa chỉ: 296 đường 30/4, phường Xuân Khánh, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ.
Tel: 0903849428 / 0903917362
16. Trung tâm trọng tài quốc tế Thái Bình Dương
Tên viết tắt: PIAC
Địa chỉ: Số 39 Đường số 5 Cư xá Bình Thới, P.8, Q. 11, TP. Hồ Chí Minh.
Tel: 0835030761
