Tổ chức hoạt động của trọng tài nước ngoài tại Việt Nam

Mô tả:

Bài viết phân tích tổng quan về tổ chức trọng tài nước ngoài tại Việt Nam theo quy định của Luật Trọng tài thương mại 2010. Nội dung tập trung làm rõ khái niệm, điều kiện hoạt động của tổ chức trọng tài nước ngoài, vai trò của các tổ chức này trong giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế tại Việt Nam, cũng như quy trình công nhận và thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài theo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015. 

1. Khái niệm tổ chức trọng tài nước ngoài tại Việt Nam

Căn cứ theo khoản 11 Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định về khái niệm trọng tài nước ngoài cụ thể như sau: Trọng tài nước ngoài là Trọng tài được thành lập theo quy định của pháp luật trọng tài nước ngoài do các bên thỏa thuận lựa chọn để tiến hành giải quyết tranh chấp ở ngoài lãnh thổ Việt Nam hoặc trong lãnh thổ Việt Nam.

Căn cứ Điều 73 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định về điều kiện hoạt động của Tổ chức trọng tài nước ngoài tại Việt Nam như sau: Tổ chức trọng tài nước ngoài đã được thành lập và đang hoạt động hợp pháp tại nước ngoài, tôn trọng Hiến pháp và pháp luật của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì được phép hoạt động tại Việt Nam theo quy định của Luật này.Như vậy Tổ chức trọng tài nước ngoài tại Việt Nam được công nhận khi đáp ứng các điều kiện hoạt động của Tổ chức trọng tài nước ngoài tại Việt Nam

2. Điều kiện hoạt động tổ chức trọng tài nước ngoài tại Việt Nam

Điều 73 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định về điều kiện để một tổ chức trọng tài nước ngoài có thể hoạt động tại Việt Nam cụ thể như sau:“Điều kiện hoạt động của Tổ chức trọng tài nước ngoài tại Việt Nam Tổ chức trọng tài nước ngoài đã được thành lập và đang hoạt động hợp pháp tại nước ngoài, tôn trọng Hiến pháp và pháp luật của Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì được phép hoạt động tại Việt Nam theo quy định của Luật này.” Vậy tổ chức trọng tài nước ngoài cần đáp ứng hai điều kiện cơ bản. Thứ nhất, tổ chức này phải được thành lập và đang hoạt động hợp pháp tại nước ngoài. Đây là điều kiện nhằm bảo đảm tổ chức có tư cách pháp lý rõ ràng và đang thực hiện chức năng trọng tài một cách hợp pháp tại quốc gia nơi tổ chức đó đặt trụ sở. Thứ hai, tổ chức trọng tài nước ngoài phải tôn trọng Hiến pháp và pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Điều này thể hiện yêu cầu về mặt chính trị – pháp lý nhằm đảm bảo sự tuân thủ pháp luật và chủ quyền quốc gia khi tổ chức nước ngoài tham gia vào hoạt động tại Việt Nam. Như vậy, một tổ chức trọng tài nước ngoài muốn hoạt động tại Việt Nam thì cần phải đáp ứng hai điều kiện trên.

3. Vai trò của tổ chức trọng tài nước ngoài tại Việt Nam 

Vai trò của tổ chức trọng tài nước ngoài tại Việt Nam hiện nay như sau: Quyền lực và phạm vi giải quyết tranh chấp: Tòa án là cơ quan công lập trong hệ thống tư pháp của một quốc gia, có quyền lực và phạm vi giải quyết các vụ án trong phạm vi lãnh thổ quốc gia đó. Trong khi đó, tổ chức trọng tài nước ngoài có thể giải quyết các vụ án tranh chấp mà các bên đồng ý chấp nhận sử dụng dịch vụ của tổ chức này. Tổ chức trọng tài nước ngoài không phụ thuộc vào hệ thống tư pháp của một quốc gia cụ thể và có khả năng hoạt động ở nhiều quốc gia khác nhau. Quy trình giải quyết tranh chấp: Tòa án thường tuân thủ các quy trình và quyền lực giải quyết tranh chấp được định rõ trong luật pháp của quốc gia đó. Trong khi đó, tổ chức trọng tài nước ngoài thường tuân thủ các quy tắc trọng tài quốc tế.

Hiện nay, tổ chức trọng tài nước ngoài đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp thương mại tại Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng. Các tổ chức trọng tài quốc tế cung cấp một phương thức giải quyết tranh chấp linh hoạt, hiệu quả và mang tính chuyên nghiệp cao, phù hợp với yêu cầu của các doanh nghiệp trong các giao dịch xuyên biên giới. Việc lựa chọn các trung tâm trọng tài quốc tế như ICC, SIAC hay HKIAC thể hiện xu hướng ưu tiên sự trung lập, bảo mật và hiệu quả trong giải quyết tranh chấp. Không chỉ vậy, sự hiện diện của các tổ chức này còn góp phần thúc đẩy sự phát triển và nâng cao năng lực của các trung tâm trọng tài trong nước thông qua việc tạo ra môi trường cạnh tranh tích cực và cơ hội học hỏi kinh nghiệm quốc tế. Đồng thời, hoạt động của trọng tài nước ngoài tại Việt Nam cũng tạo động lực cho việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, đặc biệt là các quy định liên quan đến công nhận và thi hành phán quyết trọng tài theo Công ước New York 1958. Qua đó, các tổ chức trọng tài quốc tế góp phần xây dựng một môi trường đầu tư minh bạch, ổn định và hấp dẫn hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

4. Công nhận và cho thi hành phán quyết của Trọng tài nước ngoài tại Việt Nam

Phán quyết trọng tài là quyết định của Hội đồng trọng tài giải quyết toàn bộ nội dung vụ tranh chấp và chấm dứt tố tụng trọng tài.(khoản 10 Điều 3 Luật trọng tài thương mại 2010) và khoản 2 Điều 424 Bộ Luật tố tụng dân sự 2015 (BLTTDS 2015) quy định ”Phán quyết của Trọng tài nước ngoài quy định tại khoản 1 Điều này được xem xét công nhận và cho thi hành tại Việt Nam là phán quyết cuối cùng của Hội đồng trọng tài giải quyết toàn bộ nội dung vụ tranh chấp, chấm dứt tố tụng trọng tài và có hiệu lực thi hành”

Trọng tài nước ngoài là Trọng tài được thành lập theo quy định của pháp luật trọng tài nước ngoài do các bên thỏa thuận lựa chọn để tiến hành giải quyết tranh chấp ở ngoài lãnh thổ Việt Nam hoặc trong lãnh thổ Việt Nam (khoản 11 Điều 3 Luật TTTM). Phán quyết của trọng tài nước ngoài là phán quyết do Trọng tài nước ngoài tuyên ở ngoài lãnh thổ Việt Nam hoặc ở trong lãnh thổ Việt Nam để giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận lựa chọn (khoản 12 Điều 3 Luật TTTM). Phán quyết của trọng tài nước ngoài được Tòa án Việt Nam công nhận và cho thi hành tại Việt Nam có “hiệu lực pháp luật” như quyết định của Tòa án của Việt Nam có hiệu lực pháp luật.

Khi Tòa án được yêu cầu công nhận phán quyết trọng tài, Tòa án không chỉ được yêu cầu công nhận hiệu lực pháp lý của phán quyết, mà còn phải đảm bảo phán quyết đó được thi hành. Bộ Luật tố tụng dân sự 2015 (BLTTDS 2015) quy định rằng phán quyết được công nhận sẽ được thi hành theo thủ tục thi hành án dân sự và chỉ được thi hành sau khi có quyết định của Tòa án Việt Nam công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài có hiệu lực pháp luật. (Điều 427 BLTTDS 2015). Do vậy, công nhận và cho thi hành tại Việt Nam Phán quyết của trọng tài nước ngoài là một thủ tục tố tụng đặc biệt do Tòa án tiến hành nhằm xem xét để công nhận tính hiệu lực của phán quyết trên phạm vi lãnh thổ của Việt Nam.

5. Các tổ chức trọng tài thương mại quốc tế tại Việt Nam

Danh sách các tổ chức trọng tài thương mại tại Việt Nam năm 2024:

1. Trung tâm trọng tài thương mại quốc tế Valuinco 
2. Trung tâm trọng tài thương mại Miền Trung 
3. Trung tâm trọng tài thương mại quốc tế Việt-Trung 
4. Trung tâm trọng tài Kinh Tế Việt Nam 
5. Trung tâm trọng tài thương mại D2 
6. Trung tâm trọng tài thương mại đầu tư Việt Nam 
7. Trung tâm trọng tài thương mại quốc tế Chiến Thắng 
8. Trung tâm trọng tài thương mại quốc tế APEC VN 
9. Trung tâm trọng tài giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế khu vực Châu á- Thái Bình Dương 
10. Trung tâm trọng tài Cửu Long 
11. Trung tâm trọng tài Quốc tế Hà Nội 
12. Trung tâm trọng tài thương mại Việt Nam Thịnh Vượng 
13. Trung tâm trọng tài thương mại Quốc tế Atlantic 
14. Trung tâm trọng tài HTA 
15. Trung tâm trọng tài Mê Kông 
16. Văn phòng đại diện của Ủy ban trọng tài thương mại Hàn Quốc 
17. Trung tâm trọng tài quốc tế Bình Dương 
18. Trung tâm trọng tài quốc tế MIAC 
19. Trung tâm trọng tài thương mại quốc tế Bà Rịa-Vũng Tàu 
20. Trung tâm trọng tài thương mại Miền Nam 
21. Trung tâm trọng tài thương mại Luật gia Việt Nam 
22. Trung tâm trọng tài thương mại Thủ đô 
23. Trung tâm trọng tài thương mại Gia Định 
24. Trung tâm trọng tài tài chính Việt 
25. Trung tâm trọng tài thương mại Đông Nam Á
26. Trung tâm trọng tài thương mại Thịnh trí 
27. Trung tâm trọng tài thương nhân Việt Nam 
28. Trung tâm trọng tài thương mại Cao Nguyên 
29. Trung tâm trọng tài thương mại Phía Nam 
30. Trung tâm trọng tài thương mại Hà Thành 
31. Trung tâm trọng tài thương mại Cần Thơ 
32. Trung tâm trọng tài quốc tế Thái Bình Dương 
33. Trung tâm trọng tài thương mại Tài chính Ngân hàng Việt Nam
34. Trung tâm trọng tài thương mại Tài chính 
35. Trung tâm trọng tài Thương mại Đông Dương 
36. Trung tâm trọng tài thương mại Toàn Cầu 
37. Trung tâm trọng tài thương mại Nam Việt 
38. Trung tâm trọng tài thương mại Sài Gòn 
39. Trung tâm trọng tài thương mại Công Lý Việt Nam 
40. Trung tâm trọng tài thương mại Liên Minh 
41. Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam 
42. Trung tâm trọng tài thương mại Á Châu 
43. Trung tâm trọng tài thương mại Thành phố Hồ Chí Minh …