Trọng tài thương mại tại Việt Nam Bức tranh toàn cảnh về cơ hội, thách thức và hội nhập quốc tế

Tháng 9 20, 2025

1. Vai trò của trọng tài không chỉ là “quan sát – phán quyết”

Trọng tài giống như cầu nối giữa quy định và thực thi: họ không chỉ “nhìn luật”, mà còn phải hiểu sâu sắc tinh thần của luật, nhu cầu công bằng với mọi bên.

Trọng tài đôi khi phải đối mặt với tình huống chưa rõ ràng hoặc mâu thuẫn giữa luật và thực tế. Theo Tracent, Bộ quy tắc đạo đức IBA – đặc biệt phần hướng dẫn về xung đột lợi ích – là nguồn tham khảo quan trọng cho nhiều trung tâm tại Việt Nam.

Điều này đòi hỏi trọng tài viên phải có kỹ năng ứng biến, phán đoán thận trọng và trên hết là giữ vững liêm chính từ chính bản thân mỗi trọng tài viên.

2. Kỹ năng mềm – ngoài kiến thức luật

Không chỉ là nắm luật rõ ràng, trọng tài cần có kỹ năng giao tiếp tốt: giải thích quyết định, xử lý phản ứng của cầu thủ, đội ngũ, khán giả.

Tracent nêu bật việc xây dựng sự tín nhiệm: khi quyết định được đưa ra một cách công bằng, minh bạch, người ta sẽ nhìn nhận trọng tài là người có trách nhiệm, nghiêm túc.

3. Liên tục học hỏi – điều chỉnh và phát triển

Trong quá trình giải quyết, trọng tài viên có thể gặp nhiều tình huống luật chưa bao quát hết; vì vậy việc học hỏi từ kinh nghiệm, thực tiễn quốc tế và cả sai sót là rất cần thiết.

Lĩnh vực trọng tài thương mại tại Việt Nam đang có nhiều xu hướng phát triển, đòi hỏi trọng tài viên và các trung tâm phải liên tục học hỏi, điều chỉnh và hoàn thiện:

Ứng dụng công nghệ ngày càng sâu rộng
Không ngừng nâng cao chất lượng trọng tài viên về chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp thông qua các chương trình đào tạo bài bản, thực chất.
Việc tiếp tục hoàn thiện cái khung pháp lý về trọng tài, làm rõ những cái điểm mà có thể còn chưa thực sự tường minh
Hội nhập quốc tế không chỉ dừng ở việc tham gia các điều ước như Công ước New York, mà còn là học hỏi kinh nghiệm, nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh của trọng tài Việt Nam.

4. Sự công nhận và hỗ trợ

Phiên họp trọng tài không chỉ cần trọng tài viên xét xử mà còn cần sự công nhận, hỗ trợ từ tổ chức, cộng đồng và đồng nghiệp. Công bằng thể hiện cả trong phiên họp lẫn cách nhìn nhận vai trò của trọng tài.

Vai trò của các trung tâm cũng không thể bỏ qua – không trực tiếp xét xử nhưng giữ vai trò điều phối: cung cấp cơ sở vật chất, ban hành quy tắc tố tụng, quản lý danh sách trọng tài viên và hỗ trợ hành chính – thư ký để quy trình diễn ra suôn sẻ, đúng luật.

Khuyến khích xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, có quy trình rõ ràng, có lãnh đạo trọng tài mạnh để bảo vệ quyền lợi và động viên người làm nghề.

Trung tâm Trọng tài BBIAC trân trọng giới thiệu đến Quý độc giả một video được dựng lại từ nguồn tư liệu do Trung tâm Trọng tài Tracent thực hiện, với mục đích tham khảo. Link video

Nội dung video tập trung làm rõ vai trò của trọng tài viên, những kỹ năng cần thiết, các thách thức trong thực tiễn và xu hướng phát triển của trọng tài thương mại tại Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Việc chia sẻ này nhằm lan tỏa tri thức, góp phần nâng cao nhận thức về trọng tài thương mại – một cơ chế giải quyết tranh chấp minh bạch, hiệu quả và phù hợp với xu thế toàn cầu.

BBIAC xin gửi lời cảm ơn đến Tracent vì nguồn tư liệu giá trị và hy vọng những nội dung này sẽ hữu ích cho cộng đồng pháp lý, các trọng tài viên thương mại và những người quan tâm.

5. Tự hoàn thiện qua phản hồi & học hỏi thực tiễn

Mỗi vụ tranh chấp là một bài học. Sau mỗi vụ việc, việc nhìn lại phương án xử lý, xem xét phản ánh của các bên, rút ra những điểm mạnh lẫn điểm cần cải thiện là cách thiết thực để trưởng thành. Không ai hoàn hảo từ đầu.

6. Gửi tới các trọng tài viên & người quan tâm

Hãy luôn nhớ: trách nhiệm lớn nhưng giá trị công việc của bạn còn lớn hơn. Mỗi quyết định, dù nhỏ, góp phần xây dựng sự công bằng, tôn trọng trong việc thi hành pháp luật tại Việt Nam.

Đừng ngại học hỏi – mỗi trận đấu là một bài học, mỗi sự tình sẽ rèn bạn mạnh hơn.

Chăm sóc tâm lý bản thân, giữ sự tỉnh táo trước áp lực. Đồng thời, phát triển kỹ năng giao tiếp để quyết định được hiểu và được tôn trọng.

Kêu gọi sự đồng hành của cộng đồng – cả với đồng nghiệp trọng tài, ban tổ chức, người hâm mộ – hãy cùng nhau tạo nên môi trường trong sạch, chuyên nghiệp.

7. Cách để giải quyết tranh chấp bằng Trung tâm trọng tài thương mại quốc tế Bigboss

Để giải quyết tranh chấp bằng phương pháp trọng tài thương mại tại BBIAC. Quý khách hàng có thể ghi vào hợp đồng 1 trong 2 nội dung sau:

7.1. Điều khoản trọng tài mẫu

Ngoài ra, các bên có thể bổ sung:

(a) số lượng trọng tài viên là [một hoặc ba].

(b) địa điểm trọng tài là [thành phố và/hoặc quốc gia].

(d) ngôn ngữ trọng tài là [ ].** Ghi chú: *

Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài **

Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc tranh chấp có ít nhất một bên là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

7.2. Điều khoản trọng tài mẫu theo thủ tục rút gọn

“Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng trọng tài tại Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế BIGBOSS (BBIAC) theo Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm này. Các bên thỏa thuận rằng tố tụng trọng tài sẽ được tiến hành theo Thủ tục rút gọn quy định tại Điều 37 của Quy tắc tố tụng trọng tài của BBIAC.”

Ngoài ra, các bên có thể bổ sung:

(a) địa điểm trọng tài là [thành phố và/hoặc quốc gia].

(b) luật áp dụng cho hợp đồng là [ ].*

Ghi chú:

* Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài

** Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc tranh chấp có ít nhất một bên là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài

Liên hệ 0979 133 955 để được tư vấn!