Kinh nghiệm chọn trọng tài viên cho doanh nghiệp

1. Các yếu tố cần xem xét khi chọn trọng tài viên

Khi lựa chọn một trọng tài viên, việc xem xét một cách kỹ lưỡng các yếu tố liên quan là rất quan trọng để đảm bảo rằng họ có thể thực hiện nhiệm vụ một cách công bằng, hiệu quả và phù hợp với yêu cầu của các bên liên quan. Dưới đây là một cái nhìn sâu hơn về các yếu tố cần cân nhắc khi chọn trọng tài viên:

Kinh nghiệm và Chuyên môn:

Kinh nghiệm là một yếu tố cốt lõi trong việc lựa chọn trọng tài viên. Trọng tài viên nên có sự am hiểu sâu rộng về lĩnh vực cụ thể mà họ sẽ thực hiện nhiệm vụ. Điều này không chỉ bao gồm việc hiểu biết về các quy định và luật lệ liên quan, mà còn cần có kinh nghiệm thực tiễn trong việc giải quyết các tranh chấp tương tự. Sự am hiểu này giúp trọng tài viên đưa ra quyết định dựa trên những hiểu biết chính xác và toàn diện, đồng thời có khả năng nhận diện và phân tích các vấn đề phức tạp mà có thể phát sinh trong quá trình tranh chấp.

Đạo đức và Trung thực:

Trọng tài viên cần phải có đạo đức nghề nghiệp cao và tính trung thực không thể nghi ngờ. Họ phải duy trì tính khách quan và công bằng trong mọi tình huống. Điều này có nghĩa là họ không được để bị ảnh hưởng bởi bất kỳ yếu tố bên ngoài nào, bao gồm các mối quan hệ cá nhân, tài chính hay áp lực từ các bên liên quan. Tính trung thực và đạo đức sẽ giúp đảm bảo rằng các quyết định của trọng tài viên được tất cả các bên tham gia chấp nhận và tôn trọng, đồng thời giúp duy trì sự tin tưởng vào quá trình trọng tài.

Hiểu biết về Quy trình Trọng tài:

Trọng tài viên cần phải hiểu rõ về quy trình và các quy định liên quan đến trọng tài để thực hiện nhiệm vụ một cách chính xác và hiệu quả. Điều này bao gồm việc hiểu các bước trong quy trình trọng tài, các quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan, và các quy định cụ thể của tổ chức trọng tài nếu có.

Khả năng Làm việc với Các Bên Liên quan:

Trọng tài viên cần có khả năng làm việc hiệu quả với các bên liên quan, bao gồm các luật sư, các bên tranh chấp, và các bên khác tham gia vào quy trình trọng tài. Khả năng tương tác và hợp tác tốt giúp đảm bảo rằng quá trình trọng tài diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.

Kỹ năng Giao tiếp:

Kỹ năng giao tiếp là một yếu tố quan trọng trong công việc của một trọng tài viên. Họ cần phải có khả năng lắng nghe và hiểu các lập luận và chứng cứ từ các bên tranh chấp. Khả năng giải thích các quyết định một cách rõ ràng và dễ hiểu cũng là rất cần thiết để các bên có thể hiểu được lý do đằng sau các quyết định của trọng tài viên. Ngoài ra, kỹ năng giao tiếp tốt còn giúp trọng tài viên duy trì một môi trường làm việc tích cực và hiệu quả trong suốt quá trình tranh chấp.

Khả năng Phân tích và Đánh giá:

Trọng tài viên cần có khả năng phân tích và đánh giá tình huống một cách sâu sắc và chính xác. Điều này đòi hỏi họ phải có khả năng đánh giá các bằng chứng, hiểu rõ các lập luận pháp lý và đưa ra các quyết định dựa trên sự phân tích cẩn thận của tất cả các yếu tố liên quan. Sự phân tích và đánh giá khách quan giúp đảm bảo rằng quyết định của trọng tài viên là hợp lý và công bằng.

Tính Kiên nhẫn và Khả năng Giải quyết Xung đột:

Khả năng giải quyết xung đột và tính kiên nhẫn là những phẩm chất quan trọng mà một trọng tài viên cần có. Trong nhiều trường hợp, tranh chấp có thể kéo dài và có thể phát sinh căng thẳng giữa các bên liên quan. Trọng tài viên cần phải có khả năng xử lý các tình huống khó khăn một cách bình tĩnh và kiên nhẫn, đồng thời duy trì sự hòa nhã và công bằng trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp.

Khả năng Làm việc Dưới Áp lực:

Quyết định của trọng tài viên đôi khi phải được đưa ra trong điều kiện áp lực cao. Họ cần phải có khả năng làm việc hiệu quả ngay cả khi đối mặt với sự căng thẳng và áp lực từ các bên liên quan hoặc các yếu tố bên ngoài. Khả năng quản lý áp lực giúp trọng tài viên duy trì sự tập trung và đưa ra quyết định chính xác, bất kể hoàn cảnh khó khăn.

Sự Độc lập và Khách quan:

Sự độc lập và khách quan là rất quan trọng để đảm bảo rằng trọng tài viên không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài hoặc các bên liên quan trong tranh chấp. Họ phải duy trì sự độc lập trong mọi tình huống và đảm bảo rằng quyết định của họ được đưa ra dựa trên các yếu tố khách quan và các quy định pháp lý hiện hành.

Tóm lại, việc lựa chọn trọng tài viên là một quyết định quan trọng và cần được thực hiện dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. Một trọng tài viên phù hợp sẽ góp phần không nhỏ vào việc giải quyết tranh chấp một cách công bằng, hiệu quả và đáng tin cậy

2. Quyền và nghĩa vụ của trọng tài viên

2.1. Quyền hạn của Trọng tài viên

Trọng tài viên có nhiều quyền quan trọng theo quy định của Luật Trọng tài thương mại 2010, giúp họ thực hiện nhiệm vụ giải quyết tranh chấp một cách hiệu quả và công bằng.

Trước hết, trọng tài viên có quyền chấp nhận hoặc từ chối giải quyết tranh chấp. Quyền này cho phép trọng tài viên đánh giá và quyết định xem họ có đủ khả năng, thời gian và sự độc lập cần thiết để xử lý vụ việc hay không.

Trong quá trình giải quyết tranh chấp, trọng tài viên được đảm bảo sự độc lập và có quyền từ chối cung cấp các thông tin liên quan đến vụ tranh chấp. Trọng tài viên có thẩm quyền xác minh sự việc thông qua việc gặp gỡ hoặc trao đổi với các bên tranh chấp để làm rõ các vấn đề liên quan, với sự hiện diện của bên kia. Trọng tài viên cũng có thể tự mình hoặc theo yêu cầu của các bên tìm hiểu sự việc từ người thứ ba, sau khi thông báo cho các bên biết.

Để bảo vệ chứng cứ, bảo toàn tình trạng tài sản tránh gây thiệt hại không thể khắc phục hoặc đảm bảo thi hành án, trọng tài viên có thẩm quyền áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời. Theo yêu cầu của một bên, họ có thể áp dụng các biện pháp như cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp, kê biên tài sản, yêu cầu bảo tồn hoặc cất trữ tài sản, cấm chuyển dịch quyền về tài sản…

Tuy nhiên, họ phải từ chối nếu một bên đã yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời trước đó. Bên cạnh đó, trọng tài viên có quyền thay đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời khi có yêu cầu của một bên.

Trọng tài viên cũng có quyền sửa chữa, giải thích phán quyết hoặc ra phán quyết bổ sung. Trong vòng 30 ngày kể từ ngày ban hành phán quyết, họ có thể chủ động sửa những lỗi rõ ràng về chính tả, số liệu do nhầm lẫn hoặc tính toán sai. Họ cũng có thể giải thích về điểm cụ thể hoặc phần nội dung của phán quyết theo yêu cầu của một bên.

Cuối cùng, trọng tài viên có quyền được hưởng thù lao. Mức thù lao này thường được thỏa thuận trước và phản ánh mức độ phức tạp của vụ việc, thời gian và công sức bỏ ra, cũng như kinh nghiệm và uy tín của trọng tài viên.

Cơ sở pháp lý: Điều 21, Điều 45, Điều 49, Điều 51 và Điều 63 Luật Trọng tài thương mại 2010.

2.2. Nghĩa vụ của Trọng tài viên

Nghĩa vụ của trọng tài viên đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quá trình giải quyết tranh chấp công bằng, hiệu quả và chuyên nghiệp. Theo quy định tại Điều 21 Luật Trọng tài thương mại, trọng viên có các nghĩa vụ sau:

Trước hết, trọng tài viên phải giữ bí mật tuyệt đối về nội dung vụ tranh chấp mà mình đang giải quyết, bảo vệ quyền riêng tư và lợi ích của các bên liên quan. Tuy nhiên, họ có nghĩa vụ cung cấp thông tin cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi được yêu cầu theo quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, trọng tài viên phải đảm bảo giải quyết tranh chấp một cách vô tư, không thiên vị bất kỳ bên nào, duy trì sự khách quan và độc lập trong suốt quá trình xét xử. Họ cũng có trách nhiệm xử lý vụ việc nhanh chóng và kịp thời, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho các bên, đồng thời đảm bảo công lý được thực thi kịp thời.

Cuối cùng, trọng tài viên phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc đạo đức nghề nghiệp, bao gồm việc duy trì tính chính trực, trung thực, tôn trọng pháp luật và các bên liên quan.

Việc thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ này không chỉ đảm bảo tính công bằng và hiệu quả của quá trình giải quyết tranh chấp, mà còn góp phần xây dựng niềm tin của cộng đồng đối với hệ thống trọng tài, thúc đẩy việc sử dụng trọng tài như một phương thức giải quyết tranh chấp hiệu quả, và cuối cùng là góp phần vào sự phát triển của môi trường kinh doanh lành mạnh và ổn định.

3. Kinh nghiệm và uy tín của trọng tài viên

Kinh nghiệm và uy tín là hai yếu tố quan trọng khi lựa chọn trọng tài viên, vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thực hiện nhiệm vụ và chất lượng của quá trình trọng tài. Dưới đây là một phân tích chi tiết về tầm quan trọng của kinh nghiệm và uy tín của trọng tài viên

3.1. Kinh nghiệm của Trọng tài viên

•  Hiểu biết sâu rộng và đặc thù:

Kinh nghiệm giúp trọng tài viên có sự am hiểu sâu rộng về lĩnh vực hoặc ngành nghề liên quan đến tranh chấp. Khi trọng tài viên có kinh nghiệm trong lĩnh vực cụ thể, họ có khả năng hiểu rõ các vấn đề, quy định và các yếu tố liên quan, từ đó đưa ra các quyết định chính xác và hợp lý. Ví dụ, một trọng tài viên có kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng sẽ có lợi thế trong việc giải quyết các tranh chấp liên quan đến hợp đồng xây dựng hay chất lượng công trình.

• Xử lý các tình huống phức tạp:

Kinh nghiệm giúp trọng tài viên phát triển khả năng xử lý các tình huống phức tạp và các vấn đề phát sinh trong quá trình trọng tài. Họ có thể đã đối mặt với nhiều loại tranh chấp khác nhau, do đó có kỹ năng và chiến lược để giải quyết các vấn đề một cách hiệu quả.

• Kỹ năng và phương pháp

Trọng tài viên có kinh nghiệm thường có kỹ năng và phương pháp giải quyết tranh chấp tốt hơn. Họ biết cách thu thập và đánh giá các bằng chứng, lắng nghe các bên liên quan, và đưa ra quyết định dựa trên các quy định và nguyên tắc pháp lý.

• Tính Công bằng và Khách quan:

Kinh nghiệm giúp trọng tài viên duy trì tính công bằng và khách quan, đặc biệt là khi họ đã trải qua nhiều tình huống và xung đột khác nhau. Họ học được cách cân nhắc mọi yếu tố một cách công bằng và đưa ra quyết định không thiên lệch.

3.2. Uy tín của Trọng tài viên

• Niềm tin và sự tôn trọng

Uy tín của trọng tài viên tạo niềm tin và sự tôn trọng từ các bên liên quan và cộng đồng pháp lý. Một trọng tài viên có uy tín cao thường được đánh giá cao vì sự công bằng, sự chính xác trong quyết định, và khả năng duy trì tính trung thực trong suốt quá trình trọng tài.

–  Khả năng tác động và thuyết phục

Trọng tài viên có uy tín thường có khả năng thuyết phục các bên tranh chấp chấp nhận quyết định của họ. Uy tín này đến từ việc họ đã chứng minh được năng lực và sự công bằng trong nhiều trường hợp trước đó. Điều này giúp giảm bớt sự căng thẳng và mâu thuẫn trong quá trình tranh chấp.

• Danh tiếng trong cộng đồng pháp lý

Uy tín của trọng tài viên thường được phản ánh qua danh tiếng của họ trong cộng đồng pháp lý. Một trọng tài viên có uy tín cao thường là người có nhiều thành tựu nổi bật và được công nhận bởi các tổ chức pháp lý và các chuyên gia trong lĩnh vực.

• Sự tin cậy và quyết định

Quyết định của một trọng tài viên có uy tín thường được các bên liên quan và các tổ chức pháp lý đánh giá cao và tin cậy hơn. Điều này giúp đảm bảo rằng các quyết định của trọng tài viên được tôn trọng và thực hiện một cách hiệu quả.

Kinh nghiệm và uy tín không chỉ giúp trọng tài viên thực hiện nhiệm vụ của mình một cách hiệu quả mà còn góp phần vào sự công bằng và chính xác của toàn bộ quá trình trọng tài. Một trọng tài viên có cả kinh nghiệm và uy tín sẽ mang lại sự đảm bảo cao hơn về chất lượng của quyết định và khả năng giải quyết tranh chấp một cách hài lòng cho các bên liên quan.

Tóm lại, khi lựa chọn trọng tài viên, việc xem xét kỹ lưỡng kinh nghiệm và uy tín của họ là rất quan trọng. Những yếu tố này giúp đảm bảo rằng trọng tài viên có khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách công bằng, chính xác và hiệu quả.

4. Cách tìm kiếm trọng tài viên phù hợp

Khi tìm kiếm một trọng tài viên phù hợp, có một số bước quan trọng mà doanh nghiệp cần thực hiện để đảm bảo chọn được người có khả năng giải quyết tranh chấp của mình một cách hiệu quả và công bằng.

Trước hết, các doanh nghiệp cần xác định rõ nhu cầu cụ thể của mình. Điều này bao gồm việc hiểu loại tranh chấp mà bạn đang gặp phải, lĩnh vực liên quan, và các yêu cầu đặc thù của doanh nghiệp đối với trọng tài viên. Ví dụ, nếu tranh chấp của các doanh nghiệp liên quan đến hợp đồng xây dựng thì nên tìm một trọng tài viên có kinh nghiệm và chuyên môn trong lĩnh vực xây dựng.

Tiếp theo, doanh nghiệp có thể tìm kiếm qua các tổ chức trọng tài. Nhiều quốc gia và khu vực có các tổ chức trọng tài hoặc cơ quan chuyên trách cung cấp danh sách các trọng tài viên được công nhận. Những tổ chức này thường có các tiêu chuẩn và quy trình để đảm bảo chất lượng của trọng tài viên. Một số tổ chức đáng chú ý bao gồm Trung tâm Trọng tài thương mại Quốc tế BigBoss (BBIAC), Trung tâm Trọng tài Quốc tế (LCIA), và Hiệp hội Trọng tài Quốc tế (ICA).

Ngoài ra, doanh nghiệp có thể tham khảo ý kiến từ các luật sư hoặc chuyên gia pháp lý. Những người này thường có kinh nghiệm làm việc với nhiều trọng tài viên và có thể giới thiệu doanh nghiệp đến những ứng viên phù hợp với yêu cầu của bạn. Họ cũng có thể cung cấp thông tin về uy tín và khả năng của các trọng tài viên mà các doanh nghiệp đang cân nhắc.

Ngoài ra, nhiều ngành nghề có danh sách trọng tài viên được công nhận bởi các hiệp hội hoặc tổ chức chuyên ngành. Các doanh nghiệp có thể tham khảo các danh sách này để tìm trọng tài viên có chuyên môn phù hợp với tranh chấp của doanh nghiệp.

Khi doanh nghiệp đã xác định được một số ứng viên tiềm năng, việc đánh giá kinh nghiệm và uy tín của họ là rất quan trọng. Các doanh nghiệp nên xem xét các yếu tố như kinh nghiệm của họ trong lĩnh vực tranh chấp, danh tiếng và uy tín của họ trong cộng đồng pháp lý, và các quyết định trước đây của họ. Nếu cần, hãy tham khảo ý kiến từ các bên liên quan hoặc các luật sư đã từng làm việc với trọng tài viên đó để có cái nhìn tổng quan hơn.

Cuối cùng, tổ chức các cuộc họp hoặc phỏng vấn với những trọng tài viên tiềm năng là một bước quan trọng. Trong các cuộc họp này, doanh nghiệp có thể trình bày chi tiết về tình hình tranh chấp của mình, nghe phản hồi từ trọng tài viên, và đánh giá sự phù hợp của họ với yêu cầu của doanh nghiệp. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để thảo luận về các điều kiện và phí dịch vụ nếu cần.

Tóm lại, việc tìm kiếm một trọng tài viên phù hợp đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và nghiên cứu cẩn thận. Bằng cách thực hiện các bước trên, các doanh nghiệp có thể chọn được trọng tài viên có khả năng giải quyết tranh chấp của mình một cách hiệu quả và công bằng.

5. Cách để giải quyết tranh chấp bằng Trung tâm Trọng tài thương mại quốc tế BigBoss

Để giải quyết tranh chấp bằng phương pháp trọng tài thương mại tại BBIAC. Quý khách hàng có thể ghi vào hợp đồng 1 trong 2 nội dung sau: 

5.1. Điều khoản Trọng tài mẫu

“Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng trọng tài tại Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế BIGBOSS (BBIAC) theo Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm này”.

Ngoài ra, các bên có thể bổ sung: 

(a) số lượng trọng tài viên là [một hoặc ba].

 (b) địa điểm trọng tài là [thành phố và/hoặc quốc gia]. 

(c) luật áp dụng cho hợp đồng là [ ].* 

(d) ngôn ngữ trọng tài là [ ].** Ghi chú: * 

Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài ** 

Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc tranh chấp có ít nhất một bên là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

5.2. Điều khoản Trọng tài mẫu áp dụng cho thủ tục rút gọn 

“Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng trọng tài tại Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế BIGBOSS (BBIAC) theo Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm này. Các bên thỏa thuận rằng tố tụng trọng tài sẽ được tiến hành theo Thủ tục rút gọn quy định tại Điều 37 của Quy tắc tố tụng trọng tài của BBIAC.”

Ngoài ra, các bên có thể bổ sung:

(a) địa điểm trọng tài là [thành phố và/hoặc quốc gia].

(b) luật áp dụng cho hợp đồng là [ ].*

(c) ngôn ngữ trọng tài là [ ]. **

Ghi chú:

* Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài

** Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc tranh chấp có ít nhất một bên là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài