Tố tụng trọng tài nhanh gọn, bảo mật tại Tp.HCM

Tháng 12 27, 2025

Trong quản trị doanh nghiệp hiện đại, tranh chấp không phải là “ngõ cụt” mà là một rủi ro cần được xử lý bằng công cụ tối ưu. Tại một thị trường năng động như TP.HCM, việc sa lầy vào những vụ kiện tụng công khai và kéo dài tại Tòa án là sai lầm chiến lược. Tố tụng trọng tài thương mại xuất hiện như một giải pháp thay thế, hội tụ đủ hai yếu tố sống còn: Tốc độ và Sự riêng tư.

1. Tối ưu hóa thời gian: Tại sao trọng tài là “lối đi tắt” hợp pháp?

Đối với doanh nhân, 1 tỷ đồng thu hồi được ngay hôm nay có giá trị hơn 1.2 tỷ đồng thu hồi sau 3 năm kiện tụng. Trọng tài thương mại loại bỏ các rào cản hành chính để tập trung vào việc ra phán quyết.

1.1. Phán quyết chung thẩm – Chấm dứt sự chờ đợi vô hạn

Khác với hệ thống Tòa án chia thành Sơ thẩm và Phúc thẩm (chưa kể Giám đốc thẩm), tố tụng trọng tài chỉ có duy nhất một cấp xét xử.

Phán quyết của Hội đồng trọng tài có giá trị chung thẩm và có hiệu lực thi hành ngay từ ngày ban hành.
Các bên không có quyền kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.
Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm được từ 1 đến 2 năm chờ đợi giữa các cấp xét xử, giúp dòng vốn không bị đóng băng và các kế hoạch kinh doanh không bị đình trệ.

1.2. Sự linh hoạt trong điều hành tố tụng

Trọng tài thương mại cho phép các bên làm chủ quy trình thay vì phải tuân theo một lịch trình cứng nhắc.

Chủ động thời gian: Các phiên họp có thể được sắp xếp ngoài giờ hành chính hoặc vào cuối tuần để phù hợp với lịch làm việc của lãnh đạo doanh nghiệp.
Rút ngắn khoảng cách: Việc sử dụng các phương thức tống đạt văn bản điện tử và họp trực tuyến (Virtual Hearing) giúp đẩy nhanh tiến độ xử lý hồ sơ, đặc biệt là trong các vụ việc có sự tham gia của đối tác nước ngoài hoặc các bên ở các tỉnh thành khác nhau.

1.3. Hội đồng trọng tài: Chuyên gia thay vì “Người ngoại đạo”

Tại Tòa án, một Thẩm phán có thể phải xử lý từ tranh chấp đất đai đến hôn nhân gia đình và thương mại. Tại Trọng tài, các bên được quyền chọn Trọng tài viên là các chuyên gia có kinh nghiệm thực chiến trong chính lĩnh vực đang tranh chấp (Xây dựng, Tài chính, Logistics…). Khi người cầm cân nảy mực am hiểu bản chất ngành nghề, quá trình tranh luận sẽ đi thẳng vào trọng tâm, không mất thời gian giải trình các thuật ngữ chuyên môn, từ đó giúp phán quyết được đưa ra nhanh chóng và chính xác hơn.

2. Bảo mật thông tin: “lá chắn” gìn giữ uy tín doanh nghiệp

Trong môi trường kinh doanh tại TP.HCM, thông tin về một vụ kiện có thể trở thành vũ khí để đối thủ cạnh tranh tấn công hoặc khiến các nhà đầu tư rút vốn. Bảo mật thông tin trong trọng tài không chỉ là một quy định, mà là một đặc quyền pháp lý.

2.1. Nguyên tắc xét xử kín – Quyền riêng tư tuyệt đối

Nguyên tắc cốt lõi của Luật Trọng tài thương mại 2010 là giải quyết tranh chấp không công khai.

Các phiên họp trọng tài diễn ra sau cánh cửa đóng kín.
Chỉ có các bên liên quan và Hội đồng trọng tài được tham dự.

Điều này ngăn chặn triệt để việc các bí mật kinh doanh, bí quyết công nghệ hoặc những sai sót trong vận hành của doanh nghiệp bị công khai trên các phương tiện truyền thông hay cổng thông tin của Tòa án.

2.2. Bảo vệ quan hệ đối tác và giá trị thương hiệu

Nhiều tranh chấp phát sinh từ sự hiểu lầm hoặc biến động thị trường chứ không phải do ác ý.

Khi giải quyết tại Tòa án, không khí đối đầu gay gắt thường dẫn đến việc cắt đứt quan hệ hợp tác vĩnh viễn.
Tại Trọng tài, môi trường đối thoại kín đáo và chuyên nghiệp giúp các bên dễ dàng nhượng bộ và tìm điểm chung.

Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp sau khi giải quyết tranh chấp tại trọng tài vẫn tiếp tục là đối tác chiến lược của nhau vì “chuyện nội bộ” đã được xử lý một cách văn minh, không gây tổn thương đến hình ảnh công chúng của cả hai bên.

2.3. Kiểm soát hồ sơ và phán quyết

Toàn bộ hồ sơ vụ kiện và nội dung phán quyết được Trung tâm trọng tài lưu trữ bảo mật nghiêm ngặt. Phán quyết trọng tài không được công bố rộng rãi nếu không có sự đồng ý của các bên. Điều này giúp doanh nghiệp giữ sạch “hồ sơ pháp lý” trong mắt các tổ chức tín dụng và đối tác tiềm năng, đảm bảo khả năng huy động vốn và mở rộng thị trường trong tương lai.

3. Kết luận và định hướng hành động

Tố tụng trọng tài không chỉ là một phương thức giải quyết tranh chấp, đó là một công cụ quản trị hiệu quả dành cho những nhà điều hành coi trọng thời gian và uy tín. Tại TP.HCM, việc lựa chọn trọng tài chính là cách doanh nghiệp thể hiện sự chuyên nghiệp và tư duy hội nhập.

Để tối ưu hóa lợi thế của trọng tài, doanh nghiệp cần:

Rà soát ngay điều khoản giải quyết tranh chấp trong các hợp đồng hiện hành. Đảm bảo tên Trung tâm trọng tài được ghi chính xác và rõ ràng.
Chuẩn bị hệ thống chứng cứ số: Lưu trữ các giao dịch qua email, ứng dụng nhắn tin một cách có hệ thống để sẵn sàng cung cấp cho Hội đồng trọng tài khi cần thiết.
Lựa chọn Trọng tài viên phù hợp: Tìm kiếm những chuyên gia không chỉ giỏi luật mà còn am hiểu thị trường thực tế.

4. Cách để giải quyết tranh chấp bằng Trung tâm trọng tài thương mại quốc tế Bigboss

Để giải quyết tranh chấp hiệu quả qua BBIAC, doanh nghiệp nên bắt đầu bằng việc tích hợp điều khoản trọng tài vào hợp đồng ngay từ đầu, sử dụng mẫu của Trung tâm để tránh tranh chấp về hình thức sau này. Khi tranh chấp phát sinh, nhanh chóng thu thập chứng cứ và nộp đơn khởi kiện trực tuyến qua website BBIAC, kèm phí tạm ứng dựa trên giá trị tranh chấp theo biểu phí minh bạch. Trong quá trình, hợp tác chặt chẽ với Hội đồng bằng cách cung cấp đầy đủ thông tin, đồng thời cân nhắc hòa giải để tiết kiệm thời gian và chi phí – một lựa chọn mà BBIAC khuyến khích.

Sau phán quyết, nếu cần thi hành, liên hệ ngay cơ quan thi hành án địa phương với sự hỗ trợ từ BBIAC để đảm bảo tuân thủ. So với tòa án, phương thức này mang lại lợi ích lớn về tốc độ và bảo mật, đặc biệt phù hợp với doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng quốc tế. Bằng cách chọn BBIAC, bạn không chỉ giải quyết tranh chấp mà còn đầu tư vào sự ổn định lâu dài cho hoạt động kinh doanh, phù hợp với xu hướng hội nhập kinh tế Việt Nam hiện nay.

4.1 Điều khoản trọng tài mẫu

Ngoài ra, các bên có thể bổ sung:

(a) số lượng trọng tài viên là [một hoặc ba].

(b) địa điểm trọng tài là [thành phố và/hoặc quốc gia].

(c) luật áp dụng cho hợp đồng là [ ].*

(d) ngôn ngữ trọng tài là [ ].**

Ghi chú:

* Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài

** Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc tranh chấp có ít nhất một bên là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

4.2. Điều khoản trọng tài mẫu theo thủ tục rút gọn

“Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng trọng tài tại Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế BIGBOSS (BBIAC) theo Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm này. Các bên thỏa thuận rằng tố tụng trọng tài sẽ được tiến hành theo Thủ tục rút gọn quy định tại Điều 39 của Quy tắc tố tụng trọng tài của BBIAC.”

Ngoài ra, các bên có thể bổ sung: