1. Nhiệm vụ của trọng tài viên
Theo Điều 4 Luật Trọng tài thương mại 2010 (LTTTM) quy định về nguyên tắc giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài được quy định như sau:
“1. Trọng tài viên phải tôn trọng thoả thuận của các bên nếu thỏa thuận đó không vi phạm điều cấm và trái đạo đức xã hội.
- Trọng tài viên phải độc lập, khách quan, vô tư và tuân theo quy định của pháp luật.
- Các bên tranh chấp đều bình đẳng về quyền và nghĩa vụ. Hội đồng trọng tài có trách nhiệm tạo điều kiện để họ thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình.
- Giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài được tiến hành không công khai, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
- Phán quyết trọng tài là chung thẩm.”
Ngoài ra, quyền và nghĩa vụ của Trọng tài viên được quy định trong Điều 21 LTTTM là:
“1. Chấp nhận hoặc từ chối giải quyết tranh chấp.
- Độc lập trong việc giải quyết tranh chấp.
- Từ chối cung cấp các thông tin liên quan đến vụ tranh chấp.
- Được hưởng thù lao.
- Giữ bí mật nội dung vụ tranh chấp mà mình giải quyết, trừ trường hợp phải cung cấp thông tin cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
- Bảo đảm giải quyết tranh chấp vô tư, nhanh chóng, kịp thời.
- Tuân thủ quy tắc đạo đức nghề nghiệp”
Dựa vào quy định trên có thể suy ra được nhiệm vụ của Trọng tài viên là tôn trọng thoả thuận của các bên nếu không vi phạm điều cấm và đạo đức xã hội; giải quyết tranh chấp một cách độc lập, khách quan, vô tư và tuân thủ pháp luật; bảo đảm bình đẳng giữa các bên tranh chấp; giữ bí mật thông tin vụ tranh chấp, trừ khi phải cung cấp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền; giải quyết tranh chấp không công khai trừ khi có thoả thuận khác; đưa ra phán quyết chung thẩm; đảm bảo tranh chấp được giải quyết nhanh chóng, kịp thời; và được hưởng thù lao cho công việc của mình.
2. Tiêu chí lựa chọn trọng tài viên
Theo Điều 20 Luật Trọng tài thương mại 2010, để trở thành Trọng tài viên cần đáp ứng đủ các tiêu chuẩn sau:
– Có năng lực hành vi dân sự theo quy định của Bộ luật dân sự;
– Có trình độ đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành đã học từ 5 năm trở lên;
– Trong trường hợp đặc biệt, các chuyên gia tuy không đáp ứng được yêu cầu phải có trình độ đại học và đã qua thực tế công tác theo ngành học từ 5 năm trở lên, nhưng có trình độ chuyên môn cao và có kinh nghiệm thực tiễn cũng có thể được chọn làm Trọng tài viên.
– Ngoài ra, Trung tâm trọng tài cũng có thể yêu cầu tiêu chuẩn cao hơn so với các yêu cầu trên đối với Trọng tài viên của tổ chức mình.
Bên cạnh đó, có những người tuy đáp ứng đủ các tiêu chuẩn để trở thành Trọng tài viên nhưng nếu những người đó thuộc một trong các trường hợp sau thì không được trở thành Trọng tài viên:
– Những người đang là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, Chấp hành viên, công chức thuộc Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Cơ quan điều tra, Cơ quan thi hành án;
– Người đang là bị can, bị cáo, người đang chấp hành án hình sự hoặc đã chấp hành xong bản án nhưng chưa được xóa án tích.
3. Vai trò của Trọng tài viên trong các giai đoạn giải quyết
Trọng tài viên đóng vai trò quan trọng trong ba giai đoạn chính của quá trình giải quyết tranh chấp. Trước khi bắt đầu quá trình trọng tài, các bên có thể tự chọn trọng tài viên hoặc yêu cầu một tổ chức chỉ định, và trọng tài viên sẽ giúp thiết lập quy tắc, quy trình, bao gồm thời gian biểu, địa điểm và ngôn ngữ sử dụng. Trong quá trình trọng tài, trọng tài viên điều hành các phiên họp, đảm bảo các bên được trình bày quan điểm công bằng và hiệu quả, quản lý và đánh giá các bằng chứng, lý lẽ, cũng như giải quyết các vấn đề thủ tục phát sinh như yêu cầu đình chỉ, hoãn hay tiếp tục phiên họp. Sau khi quá trình trọng tài kết thúc, trọng tài viên ra phán quyết cuối cùng dựa trên các bằng chứng và lý lẽ đã được trình bày, giải thích phán quyết nếu cần và hỗ trợ các bên trong việc thực thi phán quyết, bao gồm giải quyết các tranh chấp phát sinh từ quá trình thực thi.
4. Cách để giải quyết tranh chấp bằng Trung tâm Trọng tài thương mại quốc tế BigBoss
Để giải quyết tranh chấp bằng phương pháp trọng tài thương mại tại BBIAC. Quý khách hàng có thể ghi vào hợp đồng 1 trong 2 nội dung sau:
4.1. Điều khoản trọng tài mẫu
“Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng trọng tài tại Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế BIGBOSS (BBIAC) theo Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm này”.
Ngoài ra, các bên có thể bổ sung:
(a) số lượng trọng tài viên là [một hoặc ba].
(b) địa điểm trọng tài là [thành phố và/hoặc quốc gia].
(c) luật áp dụng cho hợp đồng là [ ].*
(d) ngôn ngữ trọng tài là [ ].** Ghi chú: *
Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài **
Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc tranh chấp có ít nhất một bên là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
4.2. Điều khoản trọng tài mẫu áp dụng cho thủ tục rút gọn
“Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc liên quan đến hợp đồng này sẽ được giải quyết bằng trọng tài tại Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế BIGBOSS (BBIAC) theo Quy tắc tố tụng trọng tài của Trung tâm này. Các bên thỏa thuận rằng tố tụng trọng tài sẽ được tiến hành theo Thủ tục rút gọn quy định tại Điều 37 của Quy tắc tố tụng trọng tài của BBIAC.”
Ngoài ra, các bên có thể bổ sung:
(a) địa điểm trọng tài là [thành phố và/hoặc quốc gia].
(b) luật áp dụng cho hợp đồng là [ ].*
(c) ngôn ngữ trọng tài là [ ]. **
Ghi chú:
* Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài
** Chỉ áp dụng đối với tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc tranh chấp có ít nhất một bên là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
